Wat is media dan precies?

Media is eigenlijk een verzamelnaam voor alle manieren om informatie te delen. Ieder communicatiemiddel op zich wordt ook wel een medium genoemd. Wanneer we het hebben over een vorm van media die naar vele mensen tegelijk communiceert, spreken we over massamedia. Voorbeelden van massamedia zijn tv en radio, omdat je hierbij dus een groot publiek in een keer bereikt. Maar ook gedrukte media zoals kranten en tijdschriften zijn een vorm van massamedia. Een andere vorm van media is sociale media. Het grootste verschil tussen sociale media en andere vormen van media is dat er bij sociale media direct berichten door de gebruiker geplaatst kan worden zonder tussenkomst van een professionele redactie.

Waarom is mediawijsheid zo belangrijk?

We weten allemaal wel dat de generatie van nu allesbehalve dom is en prima hun weg weet te vinden met digitale apparaten. Waarom blijven we er dan op hameren dat mediawijsheid zo belangrijk is? Dat is, omdat mediawijsheid niet gaat over hoe je gebruik maakt van digitale apparaten, maar juist focust op wat de risico’s en gevaren zijn van het gebruik van zulke mobiele apparaten. Veel jongeren zijn zich nog niet echt bewust van deze risico’s en gevaren of hebben niet eens een idee dat er überhaupt gevaren zitten aan online bereikbaar zijn.

Wij, als ouders en docenten, hebben de verantwoordelijkheid om kinderen deze gevaren en risico’s te leren door erover met ze in gesprek te gaan en ze hierin te onderwijzen.

Wat zijn enkele van die gevaren en risico’s

Hierboven hebben we het gehad over dat mediawijsheid zo belangrijk is, omdat jongeren hierdoor leren wat de gevaren en risico’s zijn van het gebruik van (sociale) media. Laten we eens wat dieper ingaan op wat deze gevaren en risico’s dan precies zijn:

Privacy - Alles wat we online doen, kan inmiddels door bijna iedereen worden bekeken. Daarom is het altijd van belang wanneer je iets doet of plaatst online om je af te vragen ‘Wie kan dit zien?’ en ‘Wat mag diegene eigenlijk allemaal van mij weten?’. Hoe meer informatie je allemaal online gooit, hoe meer bedrijven en bijvoorbeeld criminelen van jou weten. Is het bijvoorbeeld wel handig om op Facebook te zetten dat je vanaf vandaag drie weken op vakantie gaat naar Frankrijk? Zo’n bericht lijkt heel erg onschuldig, maar geeft criminelen wel de informatie dat jij de komende drie weken niet thuis bent. Als jij dan ook nog eens je adres of een foto van je huis hebt gedeeld op sociale media dan wordt het wel erg makkelijk om bij jou in te breken.

Beautification - Alles wat je op sociale media ziet, lijkt mooier dan het daadwerkelijk is. Hoe veel mensen plaatsen daadwerkelijk de eerste foto die gemaakt is en hoe veel plaatsen de beste foto van een hele fotoreportage met ook nog eens een mooie filter erover? Dit fenomeen van dingen mooier maken dan het werkelijk is, noemen we beautification. Beautification zorgt bij veel jongeren voor onzekerheid, omdat alles bij anderen beter en mooier lijkt. Terwijl ze daadwerkelijk gewoon een vertekend beeld van de realiteit te zien krijgen.

Grensoverschrijdend gedrag - Online gebeuren ook heel veel dingen die wij als ouder/docent niet te zien krijgen. Zo kan er gebruik gemaakt worden van grof taalgebruik of gaat het soms zelfs zo ver dat er online pesterijen plaatsvinden. Inmiddels zijn hier ook speciale websites voor ontwikkeld zoals meldknop.nl waar je dit soort praktijken kunt melden.
Tip: wil je dit bespreekbaar maken in de klas? Hang onze Weet wat je appt! poster op in de klas. Download hem hier.

Mediawijsheid in het online leerplatform van DigiReady

De Mediawijsheid leerlijn van DigiReady legt uit wat mediawijsheid is, gaat in op het digitale burgerschap en laat zien hoe je verantwoord kan omgaan met social media en online informatie. De opdrachten zijn in een logische volgorde opgebouwd.

In het eerste leerjaar zullen de volgende onderwerpen worden behandeld:

Social media - Hoe kun je social media verantwoord gebruiken? Wie kun je vertrouwen? Wat kun je beter wel of niet delen?
Online samenwerken - Hoe kun je bestanden samen bewerken? Hoe geef je online suggesties en feedback?
Zoeken & vinden - Hoe zoek je online naar informatie? Welke bronnen zijn betrouwbaar? Mag je alle gevonden foto’s en teksten zomaar gebruiken?
Nepnieuws - Wat is nepnieuws precies? Wat als je erin trapt? Je zoekt voorbeelden van fake nieuws. Waarom wordt nepnieuws verspreid?

Doorlopende missie

Gedurende de hele leerlijn wordt een creatieve opdracht. Tijdens de missie in mediawijsheid gaan leerlingen een eigen blog schrijven, met o.a. een herschreven nepnieuws artikel. Ze mogen zelf het onderwerp van de blog bepalen, en de manier waarop ze de blog gaan schrijven. Er wordt voldoende begeleiding geboden. Zo worden er voorbeelden genoemd van blogonderwerpen en platformen waarop je een blog kunt maken.